Điều 1254

# 1. Do quyền bẩm sinh, Giáo Hội Công Giáo có thể thủ đắc, duy trì, quản trị và chuyển nhượng tài sản vật chất một cách độc lập với quyền bính dân sự, để theo đuổi những mục đích riêng của mình.

# 2. Những mục đích riêng chính yếu là: tổ chức việc thờ phượng Thiên Chúa, trợ cấp thích đáng cho hàng giáo sĩ và các thừa tác viên khác, việc làm tông đồ và bác ái, nhất là đối với những người nghèo.

 

Điêu 1255

          Giáo Hội toàn cầu và Tông Toà, các Giáo Hội địa phương cũng như tất cả mọi pháp nhân công hay tư, đều là những chủ thể có khả năng thủ đắc, duy trì, quản trị và chuyển nhượng tài sản vật chất chiếu theo quy tắc của luật.

 

Điều 1256

          Dưới quyền bính tối cao của Đức Giáo Hoàng Rôma, quyền sở hữu tài sản thuộc về pháp nhân nào đã thủ đắc tài sản ấu cách hợp pháp.

 

Điều 1257

          # 1. Tất cả mọi tài sản vật chất thuộc về Giáo Hội toàn cầu, Tông Toà hay các pháp nhân công khác trong Giáo Hội, đều là tài sản của Giáo Hội và được quản trị theocác điều luật sau đây, cũng như theo các quy chế riêng của nhựng pháp nhân ấy.

          # 2. Các tài sản vật chất của một pháp nhân tư được quản trị theo theo các quy chế riêng của pháp nhân ấy, chứ không theo các điều luật này, trừ khi luật minh nhiên quy định cách khác.

Điều 1258

          Trong các điều luật sau đây, từ ngữ Giáo Hội không những được hiểu là Giáo Hội toàn cầu hay Tông Toà, nhưng còn được hiều là bất cứ pháp nhân công nào trong Giáo Hội, trừ khi văn mạch hay bản chất sự việc cho hiểu cách khác.

 

ĐỀ MỤC 1: THỦ ĐẮC TÀI SẢN

 

Điều 1259

          Giáo Hội có thể thủ đắc tài sản vật chất bằng mọ phương tiện chính đáng mà luật tự nhiên hoặc luật thiết định cho phép mọi người khác.

 

Điều 1260

          Giáo Hội có quyền bẩm sinh đòi hỏi nơi các Kitô hữu những gì cần thiết cho các mục đích riêng của mình.

 

Điều 1261

          # 1. Các Kitô hữu có trọn quyền sử dụng tài sản vật chất của mình để giúp Giáo Hội.

          # 2. Giám Mục giáo phận buộc phải nhắc nhở các tín hữu về nghĩa vụ được nói đến ở điều 222 #1, và phải thúc bách họ thi hành nghĩa vụ ấy cách thích hợp.

Điều 1262

          Các tín hữu phải giúp đỡ Giáo Hội bằng những việc đóng góp mà họ được yêu cầu, theo các quy tắc do Hội Đồng Giám Mục ban hành.

Điều 1263

          Sau khi đã tham khảo ý kiến của hội đồng kinh tế và hội đồng linh mục, Giám Mục giáo phận có quyền đòi buộc các pháp nhân công thuộc quyền lãnh đạo của ngài phải nộp các khoản thuế vừa phải và cân xứng với hoa lợi của họ, để đáp ứng những nhu cầu của giáo phận; còn đối với các thể nhân và pháp nhân khác, trong trường hợp hết sức cần thiết và với những điều kiện như trên, ngài chỉ được đòi một khoản đóng góp ngoại thường vừa phải, miễn là vẫn giữ nguyên những lề luật và những tục lệ địa phương đã dành cho ngài những quyền lớn hơn.

Điều 1263

          Trừ khi luật đã dự liệu cách khác, hội nghị các Giám Mục thuộc gíao tỉnh:

          1⁰ ấn định các lệ phí đối với những hành vi thuộc quyền hành pháp cấp ban ân huệ, hoặc đối với việc thi hành các phúc chiếu của Tông Toà; lệ phí này phải được chính Tông Toà phê chuẩn.

          2⁰ ấn định thù lao nhân dịp ban các bí tích và á bí tích.

Điều 1265

          # 1. Miễn là vẫn giữ nguyên quyền của các tu sĩ hành khất, cấm tất cả mọi cá nhân, thể nhân hoặc pháp nhân,lạc quyên cho bất cứ việc đạo đức nào, hoặc tổ chức hay mục đích nào của Giáo Hội, khi không có phép bằng văn bản của Đấng Bản Quyền riêng hay của ĐấngBản Quyền địa phương.

#2. Hội Đồng Giám Mục có thể ấn định những quy tắc về việc tổ chức lạc quyên mà mọi người  phải tuân giữ,kể cả những người theo định chế mang danh hành khất và thật sự là hành khất.

Điều 1266

Trong tất cả các nhà thờ và nhà nguyện, dù thuộc về các dòng tu mà trong thực tế thường xuyên mở cửa cho các Kitô hữu lui tới,Đấng Bản Quyền địa phương có thể ra lệnh thực hiện một cuộc lạc quyên đặc bie65tho những dự án nhất định của giáo xứ, giáo phận, quốc gia, hay toàn cầu, và pha3ica63n thận gửi tiền lạc quyên về tòa giám mục.

Điều 1267

#1. Các của dâng cúng cho các Bề Trên hay cho các người quản trị của bất cứ pháp nhân nào trong Giáo Hội, dù là pha1pnha6n tư, thì kể như là dâng cúng cho chính pháp nhân ấy, trừ khi thấy rõ ngươcï lại.

#2. Không được từ chối cáccủa dângcúng được nói đến ở #1,trừ khi có một lý do hính đáng, và trong những việc quan trọng hơn thì phải có phép của Đấng Bản Quyền, nếu là một pháp nhân công cũng cần có phép của chính bản quyền này, để nhận những của dâng cúng có kèm theo một hình thức trách nhiệm hay hay một điều kiện nào đó, miễn là vẫn giữ nguyên những quy định của điều 1295.

#3.Những của cải do các tín hữu dâng cúng vào một mục đích nhất định nào đó, thì có thể được sử dụng vào mục đích ấy mà thôi.

Điều 1268

Giáo Hội chấp nhận thời hiệu như là phương thế để thủ đắc và để tự giải thoát trong lĩnh vực tài sản vật chất, chiếu theo quy tắc của các điều 197-199.

Điều 1269

Các tư nhân có thể thủ đắc cá đồ vật thánh thuộc quyền sở hữu cá nhân nhờ thời hiệu, nhưng không được dùng vào việc phàm tục,trừ khi các đồ vật thánh ấy đã mất tích cách đã được ung hiến hay đã được làm phép; nhưng nếu các đồ vật thánh ấy đã mất tích cách đã được thánh hiến hay đã được làm phép; nhưng nếu các đồ vất thánh ấy thuộc về một pháp nhân công của Giáo Hội mới có thể thủ đắc.

Điều 1270

Các bất động sản, các động sản quý giá, các quyền lợi và các tố quyền  đối nhân hay đối vật thuộc về Tông Tòa, được thủ đắc nhờ thời hiệu sau một trăm năm, nếu thuộc về pháp nhân công khác của Giáo Hội, thì nhờ thủ đắc nhờ thời hiệu sau ba mươi năm.

Điều 1271

Vì mối dây hiệp nhất và bác ái và theo khả năng của Giáo phận mình, các Giám Mục phải giúp đỡ Tông Tòa bằng cách cung cấp  những phương tiện mà Tông Tòa cần đến, tùy hoàn cảnh thời gian,để Tông Tòa có thể phục vụ Giáo Hội toàn cầu một cách chu đáo.

Điều 1272

Ở những miền có các bổng lộc theo nghĩa hẹp, Hội Đồng Giám Mục thiết lập những quy tắc thích hợp được Tông Tòa chấp thuận phê chuẩn, để quản trị các bổng lộc ấy theo cách nào mà dần dần hoa lợi và chính nguồn vốn của bổng lộc, trong mức độ có thể, đều được chuyển sang cho tổ chứcđược nói đến ở điều 1274#1.

ĐỀ MỤC 2: QUẢN TRỊ TÀI SẢN

Điều 1273

Do quyền lãnh đạo tối thượng, Đức Giáo Hoàng Rôma và vị quản trị tối cao là người phân pha1tta61t cả mọi tài sản của Giáo Hội.

Điều 1274

#1.Trong mỗi giáo phận, phải có tổ chức đặc biệt để thu góp các tài sản và các của dâng cúng nhằm trợ cúng  cho các giáo sĩ  đang phục vụ giáo phậ, chiếu theo quy tắc của điều 281, trừ khi đã dự liệu cách khác cho họ.

#2. Ở đâu chưa có tổ chức dự phòng xã hội thích đáng cho giáo ĩ, thì Hội Đồng Giám Mục phải liệu sao cho có được một tổ chức dự phòng đầy đủ việc bảo hiểm xã hội cho các giáo sĩ.

#3. Trong mỗi giáo phận, nếu cần, phải thiết lập một quỹ chung, để các Giám Mục có thể chu toàn nghĩa vụ của mình đối với những nhân viên khác đang phục vụ Giáo Hội và để chu cấp cho các nhu cầu khác nhau của giáo phận, cũng như để giáo phận giàu hơn có thể giúp đỡ các giáo phận nghèo hơn.

#4. Tùy theo những hoàn cảnh địa phương khác nhau, các mục tiêu được nói đến ở ##2 và 3 có thể đạt được cách tốt đẹp hơn bằng một hội liên hiệp các tổ chức giáo phận, hoặc bằng một sự hợp tác, hoặc bằng một hiệp hội thích hợp, được thiết lập cho nhiều giáo phận khác nhau và ngay cả cho toàn địa hạt của chính Hội Đồng Giám Mục nữa.

#5.Các tổ chức trên đây, nếu có thể, phải được thiết lập thế nào để có giá trị trước luật dân sự nữa.

Điều 1275

Toàn bộ tài sản đến từ các giáo phận khác nhau phải được quản trị  theo những quy tắc đã được Giám Mục liên hệ thiết lập cách thích hợp, với một sự tỏa thuận chung.

Điều 1276

#1. Đấng Bản Quyền giám sát cẩn thận việc quản trị mọi tài sản thuộc về những pháp nhân  công dưới quyền mình, miễn là vẫn giữ nguyên những danh nghĩa hợp pháp dành cho ngài quyền lớn hơn.

#2. Các Đấng Bản Quyền phải  lo tổ chức toàn bộ iệc quản trị tài sản của Giáo Hội, bằng cách ban hành những huấn thị riêng trong khuôn khổ của luật phổ quát và luật địa phương, mà vẫn lưu ý đến những quyền lợi, những tục lệ hợp pháp và những hoàn cảnh.

Điều 1277

Xét theo  tình hình kinh tế của giáo phận, Giám Mục giáo phận phải tham khảo ý kiến của hội đồng kinh tế và ban tư vấn để thực hiện những hành vi quản trị quan trọng hơn; nhưng ngài cần có sự ưng thuận của hội đồng kinh tế và ban tư vấn để thực hiện các hành vi quản trị ngoại thường, trừ những trường hợp đã được luật phổ quát hoặc văn bản thành lập xác định cách đặc biệt. Hội Đồng Giám Mục ấn định những hành vi nào được coi là những hành vi quản trị  ngoại thường.

Điều 1278

Ngoài những nhiệm vụ được nói đến ở điều 494 ##3 va2, Giám Mục giáo phận có thể ủy thác cho vị quản lý những nhiệm vụ được nói đến ở những điều 1276#1 và 1279 #2.

Điều 1279

#1. Việc quản trị tài sản Giáo hội thuộc về người trực tiếp điều hành pháp nhân có tài sản ấy, trừ khi luật địa phương, các quy che61hoa85c một tục lệ hợp pháp quy định cách khác, và vẫn giữ nguyên quyền can thiệp của Đấng Bản Quyền trong trường hợp người quản trị xao lãng bổn phận.

#2. Trong việc quản trị những tài sản của một pháp nhân công, nếu luật, văn bản thành lập hoặc những quy chế riêng không dự liệu một người quản trị, thì Đấng Bản Quyền mà pháp nhân ấy trực thuộc phải chỉ định những ngừơi có khả năng xứng hợp trong thời hạn ba năm; Đấng Bản quyền có thể tái bổ nhiệm những người này.

Điều 1280

Pháp nhân nào cũng phải có hội đồngkinh tế hay ít là hai người cố vấn, để giúp người quản trị chu toàn nhiệm vụ,chiếu quy tắc của các quy  chế.

Điều 1281

#1. Các người quản trị thực hiện vô hiệu những hành vi vượt quá những giới hạn và cách thức của việc quản trị thông thường, trừ khi Đấng Bản Quyền đã ban năng quyền bằng văn bản cho họ trước, miễn là vẫn giữ nguyên quy định của các quy chế.

#2. Các quy chế phải ấn định những hành vi vượt quá giới hạn và cách thức của việc quản trị thông thường; nếu quy chế không nói gì về vấn đề này, thì Giám Mục giáo phận  xác định những hành vi  thuộc loại nào là những hành vi nào cho những người thuộc quyền, sau khi tham khảo ý kiến ủa hội đồng kinh tế.

#3. Pháp nhân không buộc phải chịu trách nhiệm về những hành vi mà các người quản trị đã thực hiện vô hiệu,trừ khi và trong mức độ mà điều đó có lợi cho pháp nhân phải chịu trách nhiệm về những hành vi mà các người quàn trị  đã thực hiện một cách bất hợp pháp nhưng lại thành sự, miễn là pháp nhân vẫn giữ nguyên quyền khởi tố hoặc quyền thượng cầu chống lại những người quản trị đã gây thiệt hại cho mình.

Điều 1282

Bất cứ người nào, dù là giáo sĩ hay giáo dân, tham gia vào việc quản trị tài sản của Giáo Hội dưới một danh nghĩa hợp pháp, buộc phải chu toàn nhiệm vụ nhân danh Giáo Hội, chiếu theo quy tắc của luật.

Điều 1283

Trước khi bắt đầu nhiệm vụ của mình, các người quản trị:

1⁰ tuyên thệ trước mặt Đấng Bản Quyền hay vị đại diện ngài là mình sẽ quản trị cách tận tụy và trung tín;

2⁰làm một bản kiểm kê chính xác và chi tiết các bất động sản, động sản quý giá hoặc có giá trị văn hóa cách nào đó, cũng như các tài sản khác, cùng với sự mô tả và thẩm định giá trị của những tài sản ấy, và họ phải ký tên vào đó; một khi đã được thực hiện, bản kiểm kê này phải được xác nhận;

3⁰ một bản của bản kiểm kê phải được lưu trữ trong văn khố quản trị, một bản trong văn khố của tòa giám mục; mọi thay đổi liên hệ đến di sản cần phải được ghi chú trong cả hai bản.

Điều 1284

#1. Tất cả mọi quản trị buộc phải thực hiện nhiệm vụ của mình một cách chu đáo như một gia chủ tốt lành.

#2. Do đó các người quản trị phải:

1⁰ liệu sao để các tài sản được trao cho mình coi sóc không bị mất hoặc không bị hư hoại bằng bất cứ cáh nào, để đạt được mục đích ấy, họ phải ký những khế ước bảo hiểm, nếu cần;

2⁰ liệu sao để bảo đảm quyền sở hữu các tài sản của Giáo Hội bằng những phương thế hữu hiệu theo luật dân sự;

3⁰ tuân giữ  những quy định của giáo luật cũng như của luật dân sự, hay những quy định mà người sáng lập, hoặc người dâng cúng, hoặc quyền bính hợp pháp đã đặt ra, và nhất là phải ý tứ đừng để Giáo Hội bị thiệt hại vì không tuân giữ luật dân sự;

4⁰ cẩn thận thu hoa lợi và doanh thu của tài sản vào thời gian thích hợp, phải bảo quản cách an toàn  những của cải đã thu được và phải sử dụng những của cải ấy theo ý định của người sa1ngla65p hoặc theo những quy tắc hợp pháp;

5⁰ trả tiền cho vay mượn hoặc do thế no75va2o thời hạn quy định, và phải hoàn vốn lại đúnglúc;

6⁰ sử dụng số tiền thặng dư vài những mục đích của pháp nhân, với sự đồng ý của Đấng Bản Quyền sau khi đã trả xong các chi phí, và ố tiền thặng dư ấy có thể được đầu tư một cách hữu ích;

7⁰ giữ số thu chi được ghi chép rõ ràng;

8⁰ cuối năm phải làm bản tường trình về việc quản trị;

9⁰ sắp xếp cẩn thận và lưu trữ trong một văn khố chắc chắn và thích hợp các văn kiện và các hồ sơ  làm nền tảng cho quyền lợi của Giáo Hội hoặc của cơ sở trên các tài sản dó; hơn nữa, ở nơi nào có thể thực hiện cách thuận tiện, phải gởi nộp cho văn khố  tòa giám mục những bản sao xác thực của những văn kiện ấy.

#3. Thiết tha khuyên những người quản trị nên soạn thảo những bản dự thu và dự chi hàng năm; nhưng để cho luật riêng buộc những người quản trị phải soạn thảo những bản dự kiến và ấn định rõràng  cách thức đẻ trình bày những bản dự kiến ấy.

Điều 1285

Trong giới hạn của việc quản trị thông thường mà thôi,các người quản trị được phép biếu tặng những động sản không thuộc về di sản cố định, nhằm những mục đích đạo dức hoặc bác ái Kitô giáo.

Điều 1286

Các người quản trị tài sản phải:

1⁰ tuân giữ đúng luật dân sự về lao động và đời sống xã hội trong việc thuê mướn nhân công, theo những nguyên tắc do Giáo Hội đề ra;

2⁰ trả lương bổng cách công bằng và tươm tất cho công nhân đãký hợp đồng làm việc, để họ có thể chu cấp thích đáng những nhu cầucủa chính mình và của những người thân.

Điều 1287

#1. Những người quản trị bất cứ tài sản nào của Giáo Hội dù là giáo sĩ hay giáo dân, mà không được miễn trừ  cách hợp pháp khỏi quyền lãnh đạo của Giám Mục giáo phận, thì hằng năm buộc phải nộp bản tường trình cho Đấng Bản Quyền địa phương, để ngài trao cho hội đồng kinh tế xét duyệt; mọi tục lệ trái ngược đều bị hủy bỏ.

#2. Những người quản trị  phải tường trình cho các tín hữu  về việc sử dụng những tài sản mà những người này đã dâng cúng cho Giáo Hội, theo những quy tắc do luật riêng ấn định.

Điều 1288

Các người quản trị không được khởi tố và cũng không được tranh luận  trướ tòa án dân sự nhân danh pháp nhân công, nếu không được phép bằng văn bản  của Đấng Bản Quyền riêng.

Điều 1289

Mặc dù không giữ chức vụ quản trị ới danh nghĩa một giáo vụ, các người quản trị không được tự ý bỏ nhiệm vụ đã nhận; nếu Giáo Hội chịu một sự thiệt hại nào đó do việc rút lui này, thì họ phải bồi thường.