Chủ Đề Tháng 6/2014 - Gia Đình: Cộng Đoàn Yêu Thương

CHỦ ĐỀ: GIA ĐÌNH, CỘNG ĐOÀN YÊU THƯƠNG

 

Nhờ sự kết hợp của vợ chồng, hai mục đích của hôn nhân được thực hiện: lợi ích của chính đôi vợ chồng và lưu truyền sự sống. Không thể tách rời hai ý nghĩa hoặc hai giá trị này của hôn nhân mà không làm biến chất đời sống tinh thần của vợ chồng cũng như phương hại đến lợi ích của hôn nhân và tương lai của gia đình.    

 

Như thế tình yêu vợ chồng đòi hỏi người nam và người nữ vừa phải chung thủy vừa phải sẵn sàng đón nhận con cái (GLHTCG, 2363).

 

"Đấng Sáng Tạo đã thiết lập và ban những định luật riêng cho đời sống chung thân mật và yêu thương của đôi vợ chồng. Đời sống chung này được gầy dựng do giao ước hôn nhân nghĩa là sự ưng thuận cá nhân và không thể rút lại (x. GS 48,1). Cả hai hiến thân cho nhau vĩnh viễn và trọn vẹn. Họ không còn là hai, nhưng đã trở thành một thân thể duy nhất. Khi đã tự do cam kết, hôn ước buộc đôi vợ chồng không được tiêu hủy hoặc lập một hôn ước khác (x. CIC, can. 1056). "Sự gì Thiên Chúa đã liên kết, thì loài người không được phân ly" (Mc 10,9) (x. Mt 19,1-12 , 1 Cr 7,10-11) (GLHTCG, 2364).

 

DIỄN GIẢI

 

TÌNH NGHĨA PHU THÊ

 

Lời Chúa: "Sự gì Thiên Chúa đã phối hợp, loài người không được phân ly" (Mt 19, 6). X. St2,18-24; Ep 21-32.

Ý cầu nguyện: Xin cho các đôi vợ chồng Kitô hữu biết sống trọn Giao ước nghĩa phu thê trong tình thân mật, thủy chung, khiết tịnh, hầu cho mầu nhiệm cao cả, Tình Yêu của Đức Kitô - Hội Thánh, không ngừng nhập thể.

 

Bài ca ý lực: Cả Nhà Thương Nhau (Ca Vang Tin Mừng tr.72)

 

1. Gia đình - một cộng đồng thân mật trong tình yêu và sự sống - bị tấn công

 

- Có thể nói gia đình ngày nay đang đi qua khủng hoảng. Sống thử, sống chung không hôn nhân, ngừa thai, phá thai, ly thân, ly dị ngày càng nhiều và trở thành hiện tượng phổ biến. Đức Giáo hoàng Gioan-Phaolô II nói con người thời đại ngày nay là con người mang "tâm thức ủng hộ ly dị".

 

- Nhận định của Liên HĐGM Á Châu 2004 nêu: Những thực tại mới mẻ đang làm lung lay nền tảng ổn định của nhiều gia đình. Nền văn hoá tự do mới toàn cầu đang nổi dậy và hô hào cho cá nhân chủ nghĩa, cho ích kỷ và thèm muốn, cho những lối sống và cách suy nghĩ nặc mùi thực dụng, tục hóa, đang là mối đe dọa cho gia đình. Toàn cầu hóa cũng kèm theo nghèo đói cùng cực, làm gia tăng phong trào di dân ồ ạt. Chiến tranh cùng với những mâu thuẫn tranh chấp đã xua đuổi con người ra khỏi mái ấm gia đình của mình.

 

Các gia đình đang phải đối đầu với các phương tiện truyền thông xã hội và những chương trình cưỡng bức hạn chế dân số đang gây ảnh hưởng trên các giá trị gia đình. Nạn HIV/AIDS lan tràn, nạn ma túy và hình ảnh khiêu dâm đang hủy hoại các gia đình, đặc biệt lớp trẻ là những người dễ bị băng hoại nhất.

 

Việc gia tăng các gia đình ly hôn và đổ vỡ là dấu hiệu cho thấy tình trạng rạn nứt trong gia đình. Phá thai và những nỗ lực khác nhằm thao túng sự sống con người đang là một vấn đề cực kỳ nghiêm trọng. Não trạng ngừa thai đang xói mòn tình yêu hôn nhân chân thật. Tình trạng phụ nữ và trẻ em tiếp tục bị ngược đãi là một nhức nhối. Các giá trị đã từng làm nền tảng cho gia đình đang bị biến mất tới mức báo động.

 

Hiện trạng đó khơi dậy câu hỏi: sự thật của hôn nhân, gia đình là gì ?

 

2. Gia đình được xây dựng trên nền tảng cuộc hôn nhân vĩnh viễn và trọn vẹn

 

- Giáo lý HTCG dạy: đôi vợ chồng làm nên "cộng đồng thân mật của sự sống và tình yêu phu thê, vốn được Đấng Tạo Hóa thiết lập và ban cho những luật lệ riêng. Cộng đồng đó được thiết lập bằng giao ước của đôi phối ngẫu, nghĩa là bằng sự ưng thuận cá vị không thể thu hồi" (GS 48). Cả hai hiến thân cho nhau cách vĩnh viễn và trọn vẹn. Họ không còn là hai, nhưng đã trở thành một thân xác duy nhất. Giao ước đã được hai người ký kết cách tự do, buộc họ có bổn phận phải bảo tồn sự duy nhất và bất khả phân ly của giao ước đó.

 

"Sự gì Thiên Chúa đã phối hợp, loài người không được phân ly" (Mt 19,6).

 

- Lòng chung thủy diễn tả sự kiên trì tuân giữ lời cam kết, còn là dấu chỉ bí tích của tình yêu Thiên Chúa vốn là Đấng trung tín, của mầu nhiệm cao cả của Giao ước tình yêu của Đức Kitô

 

- Hội Thánh. Chúa Giêsu đã trở nên mẫu gương cho vợ chồng qua chính đời sống và tình yêu Người dành cho Hội Thánh. Vì thế Thánh Phaolô nói với các đôi vợ chồng hãy noi gương Chúa Giêsu, để hôn nhân của mình có thể trở thành Bí tích cao cả:

 

"Vì lòng kính sợ Đức Kitô, anh em hãy phục tùng lẫn nhau. ⁽²²⁾ Người làm vợ hãy tùng phục chồng như tùng phục Chúa, ⁽²³⁾ vì chồng là đầu của vợ cũng như Đức Kitô là Đầu của Hội Thánh, chính Người là Đấng cứu chuộc Hội Thánh, thân thể của Người. ⁽²⁴⁾ Và như Hội Thánh tùng phục Ðức Kitô thế nào, thì vợ cũng phải tùng phục chồng trong mọi sự như vậy.

 

⁽²⁵⁾ Người làm chồng, hãy yêu thương vợ, như chính Đức Kitô yêu thương Hội Thánh và hiến mình vì Hội Thánh; [...] Yêu vợ là yêu chính mình. ⁽²⁹⁾ Quả vậy, có ai ghét thân xác mình bao giờ; trái lại, người ta nuôi nấng và chăm sóc thân xác mình, cũng như Ðức Kitô nuôi nấng và chăm sóc Hội Thánh, ⁽³⁰⁾ vì chúng ta là bộ phận trong thân thể của Người. ⁽³¹⁾ Sách Thánh có chép rằng: Chính vì thế, người đàn ông sẽ lìa cha mẹ mà gắn bó với vợ mình, và cả hai sẽ thành một xương một thịt.

 

Mầu nhiệm này thật là cao cả. Tôi muốn nói về Đức Kitô và Hội Thánh." (Ep 5, 21-32).

 

3.  Sự thân mật và tình vợ chồng

 

- Trong hôn nhân, sự ái ân thể xác của đôi phối ngẫu trở thành dấu chỉ và bảo chứng của sự hiệp thông tinh thần. Tính dục không chỉ là cái gì thuần túy sinh học nhưng đụng chạm đến phần thâm sâu nhất của nhân vị. Tính dục chỉ thực sự nhân bản khi nó là một phần để hoàn thành tình yêu, qua đó hai người nam và nữ cam kết hiến thân trọn vẹn cho nhau suốt đời.^[2]

 

Nhờ sự kết hợp trọn vẹn đó của đôi bạn, mục đích của hôn nhân được thực hiện, đó là: lưu truyền sự sống (sinh sản và giáo dục con cái) và đôi bạn yêu thương, nâng đỡ và bổ túc cho nhau. Không thể tách biệt hai ý nghĩa hay giá trị này của hôn nhân.^[3]

 

- Những xúc phạm đến phẩm giá của hôn nhân, làm tổn hại hạnh phúc gia đình cũng là vi phạm giao ước với Thiên Chúa, phản bội Tình yêu. Đó là tội lỗi, như:

 

. ngoại tình: là không chung thủy vợ chồng. Chúa Giêsu lên án tội ngoại tình, cả khi chỉ là ngoại tình trong ước muốn (x.Mt 5,27-28). Ngoại tình vi phạm cam kết, làm tổn thương dây liên kết hôn nhân, vi phạm quyền của người phối ngẫu kia, xâm phạm thể chế hôn nhân khi vi phạm hôn ước, vốn là nền tảng của thể chế đó^[4].

 

. Ly dị: Chúa Giêsu nhấn mạnh đến ý định nguyên thủy của Đấng Tạo Hóa, là hôn nhân thì bất khả phân ly. Người bãi bỏ những nhân nhượng đã được xen vào trong Luật cũ (Mt 19,7-9). Đối với người Việt ta, phu thê là chuyện trăm năm, rất nghiêm túc và thiêng liêng.^[5] Ý thức tính bất khả phân ly của dây hôn phối thành sự, một người phối ngẫu mà bị bó buộc phải chịu ly dị, người ấy không để mình bị lôi cuốn vào một sự kết hợp của quan hệ mới, nhưng chỉ lo sao chu toàn các bổn phận gia đình, và trách nhiệm kitô hữu của mình.^[6]

 

Câu hỏi chia sẻ và thảo luận

 

1. Thực hành tính dục vợ chồng của anh chị có diễn tả một tình cảm phu thê thâm sâu giữa hai nhân vị hay chỉ là những đáp ứng bản năng?

 

2.Đâu là những cám dỗ về sự vượt ranh giới, thiếu chung thủy? Anh chị làm gì để vượt qua những khoảnh khắc yếu lòng? Làm thế nào để có thể tha thứ thật sự?

 

3. Cộng đồng hội thánh nên làm gì để đồng hành với những anh chị em đang sống trong những quan hệ trái phép (ly dị tái hôn dân sự) hay "rối"?

 

Nguồn: ubmvgiadinh.org

 

LỜI NGUYỆN CHUNG

 

Kêu mời:  Anh chị em thân mến,

 

Gia đình gồm các thành phần yêu thương nhau: vợ-chồng, cha mẹ - con cái yêu thương nhau. Khi yêu nhau, người này ước muốn và xây dựng điều tốt lành cho người kia, họ thực hiện sự lành cho nhau. Chúng ta cùng hiệp ý cầu nguyện:

 

1. Chúa phán: "Ai yêu mến Thầy, sẽ giữ lời Thầy". Chúng ta cầu nguyện cho các thành phần gia đình trong Hội Thánh, luôn biết yêu mến Chúa, tuân giữ lời Chúa, và luôn tích cực xây dựng gia đình Hội Thánh Chúa.

 

2.Chúa phán: "Thầy truyền cho các con điều răn mới là các con hãy yêu thương nhau". Chúng ta cầu nguyện cho các thành phần trong gia đình Công Giáo, luôn biết thực thi lệnh truyền của Chúa, luôn yêu thương và giúp nhau yêu thương.

 

3.Chúa phán: "Cứ dấu này mà người ta nhận biết các con là môn đệ Thầy, là các con yêu thương nhau". Chúng ta cầu nguyện cho các thành phần gia đình Kitô-giáo, luôn yêu thương nhau và làm chứng cho tình yêu Chúa.

 

4. Thánh Gioan viết: "Thiên Chúa đã yêu thế gian đến nỗi đã ban Con Một Mình cho thế gian". Chúng ta cầu nguyện cho các thành phần gia đình trong họ đạo chúng ta, luôn biết chịu khó xây dựng tình yêu và hạnh phúc gia đình.

 

Kết thúc: Lạy Chúa, Chúa chính là tình yêu. Chúa muốn dựng nên loài người giống Chúa, luôn yêu thương nhau. Xin cho các thành phần gia đình trong Giáo Hội và trong xã hội, luôn biết yêu thương nhau như Chúa yêu thương. Chúng con cầu xin nhờ Đức Kitô...Amen.

 

ÁP DỤNG THỰC HÀNH

 

YÊU THƯƠNG XÂY DỰNG GIA ĐÌNH

 

Gia đình là một cộng đoàn yêu thương, vì nếu thiếu tình yêu thì gia đình là một thảm kịch. Như thánh Gioan tông đồ nói: "Thiên Chúa là tình yêu" thì căn bản của đời sống gia đình cũng là thực hiện tình yêu thương trong Chúa. Tình yêu đã được trao ban từ Thiên Chúa xuống cho con người, là loài thụ tạo đã được Ngài dựng nên giống hình ảnh Ngài. Và như thế, dĩ nhiên gia đình phải là nơi tích tụ tình yêu ấy, để con người sống, tồn tại, phát triển và tiếp nối công cuộc tạo dựng của Thiên Chúa.

 

Tình yêu có muôn vẻ nhưng cốt lỗi của tình yêu là yêu thương và hy sinh cho nhau

 

Trong cuộc sống gia đình ngày nay có lẽ hy sinh cho người khác hẳn là bài học khó nhất. Người ta nói lời yêu thương dễ dàng lắm, nhưng khi phải chấp nhận một vài hy sinh để biểu lộ yêu thương thì người ta lại không làm được.

 

Nhìn vào bất cứ một gia đình bất hạnh nào - nghĩa là một gia đình không hạnh phúc - ta luôn luôn thấy bóng dáng tính ích kỷ của một thành viên nào đó trong gia đình. Chính tính ích kỷ của thành viên này là nguồn gây nên đau khổ trong gia đình. Nếu thành viên ích kỷ ấy là người cha hay người mẹ, thì đau khổ trong nhà sẽ hết sức lớn lao. Gia đình nào càng có nhiều người ích kỷ, gia đình ấy càng bất hạnh. Gia đình mà càng có nhiều người sống quảng đại, biết hy sinh cho người khác, gia đình ấy càng ít bất hạnh. Một gia đình mà mọi thành viên đều quan tâm, chăm sóc và hy sinh cho nhau,  gia đình ấy chắc chắn hạnh phúc.

 

Thực vậy, trong cuộc sống, có biết bao hy sinh lớn nhỏ vợ chồng con cái trong gia đình có thể thực hiện để tỏ lòng yêu thương nhau. Hàng trăm điều nhỏ nhặt hằng ngày như thế chắc chắn sẽ là hàng trăm cơ hội để nói lên lòng yêu thương nhau, quan tâm đến nhau, để dẹp đi lòng ích kỷ. Nếu mỗi thành viên trong gia đình luôn biết nuôi dưỡng yêu thương, luôn nghĩ dùm cho người khác, luôn hy sinh vì những thành viên khác, thì hẳn gia đình đó đã có hình ảnh của Thiên đàng. Quả thực, hy sinh là thước đo tình yêu.

 

Thánh Gia Thất là trường đào luyện lòng hy sinh. Các thành viên trong Thánh Gia Thất đều học hỏi, khích lệ nhau sống hy sinh cho người khác. Sở dĩ gia đình Thánh ấy hạnh phúc và thương yêu nhau, vì mọi người đều hiểu ý nghĩa hy sinh và sống hy sinh cho nhau. Luôn nghĩ cho người khác, luôn tìm những hy sinh để tỏ lòng yêu thương người khác.

 

Gia đình thời nay, nhất là tại những quốc gia văn minh, thường được đào tạo một cách khoa học thay vì đạo đức. Người ta chú trọng đến khoa tâm lý và những kỹ thuật làm cho người khác hài lòng hơn là nhấn mạnh đến ý nghĩa hy sinh của tình yêu thương đích thực. Con cái trong gia đình không được dạy dỗ đủ về ý nghĩa của hy sinh. Trái lại, người ta quá đề cao và tôn trọng cái tôi của con cái đến độ không dám thẳng thắn nói cho con cái biết chúng phải tập sống hy sinh cho người khác. Tính ích kỷ của con cái đã được nuôi dưỡng ngay trong gia đình của chúng rồi. Thực sự để có được nền tảng chắc chắn, chúng ta phải trở về với cuộc sống của Thánh Gia Thất để học hỏi ý nghĩa hai chữ hy sinh nếu muốn hiểu tình yêu đích thực là gì. Hy sinh là cách tốt nhất và thực tế nhất để biểu lộ tình yêu.

 

Như thế để nói đến hy sinh trong tình yêu, trước tiên ta phải tập sống hy sinh ngay trong gia đình mình là trường đào tạo tình yêu. Gia đình Thánh Gia: Giuse, Maria và Giêsu là trường điểm lý tưởng, nơi đó tinh thần hy sinh, nghĩ cho người khác là môn học chính giúp ta hiểu ý nghĩa đích thực của tình yêu. Quả thực hai chữ hy sinh là phương thức biểu lộ tình yêu đích thực với Chúa và mọi người.

 

Lạy Chúa, Chúa đã muốn đề cao Thánh Gia Thất như tấm gương sáng để mọi gia đình bắt chước. Xin Chúa thánh hóa từng gia đình chúng con.

 

Xin cho người chồng biết noi gương can đảm của Thánh Giuse, luôn hy sinh sống đời sống đạo đức, làm gương cho vợ con, can đảm chấp nhận Thánh ý Chúa trong mọi hoàn cảnh.

 

Xin cho người vợ biết noi gương Mẹ Maria: luôn biết hy sinh cho chồng, cho con, chung thủy trong tình yêu, chung tay xây dựng gia đình và giáo dục con cái.

 

Xin cho các bạn trẻ đang lớn lên, biết noi gương Chúa Giêsu ở Nagiaret, luôn biết hy sinh chăm chỉ làm việc, học hành, hiếu thảo với cha mẹ và lắng nghe những hướng dẫn của các ngài để trở nên những người con tốt cho gia đình và xã hội.